Autor |
Wiadomość |
Ciceron |
Wysłany: Sob 9:22, 09 Sie 2014 Temat postu: |
|
.
PRZYCZYNY EMOCJONALNYCH ZABURZEŃ U DZIECI
autor: Władysław Pitak
W wielu przypadkach obniżenie aktywności werbalnej jest objawem zaburzeń o charakterze nerwicowym czy autystycznym, ale brak wiedzy i nierzadko zła wola rodziców utwierdzają ich w przekonaniu, że winę za aktualny stan rzeczy ponosi dziecko. Gdy tymczasem zachowanie dziecka jest odpowiedzią na warunki, jakie stwarzają mu dorośli. Analiza poszczególnych przypadków dzieci z emocjonalnymi zaburzeniami mowy wskazuje, że ujawniające się w ich mowie objawy są często "krzykiem o pomoc" w sytuacjach, w których dziecko nie umie poradzić sobie samo.
http://logos.dt.pl/muzykodrama01/
.
|
|
|
Henryk |
Wysłany: Wto 10:25, 14 Paź 2008 Temat postu: |
|
Optymizm kwitnie najbujniej w domu wariatów. |
|
|
Erka |
Wysłany: Nie 12:05, 14 Paź 2007 Temat postu: |
|
Towarzystwo Terapii i Kształcenia Mowy LOGOSMUZYKOTERAPIA. LOGOTERAPIA. TERAPIA DZIECI I MŁODZIEŻY. TWÓRCZE MYŚLENIE. RETORYKA I PR. TEATR - LUSTRO ŻYCIA .... Władysław Pitak. POWRÓT >>> ...
verbum04.republika.pl/relaks04/ - 21k - Kopia - Podobne strony
Towarzystwo Terapii i Kształcenia Mowy LOGOSMUZYKOTERAPIA. LOGOTERAPIA. TERAPIA DZIECI I MŁODZIEŻY. TWÓRCZE MYŚLENIE. RETORYKA I PR ... Władysław Pitak - psychoterapeuta. POWRÓT >>> ...
verbum04.republika.pl/relaks02/ - 18k - Kopia - Podobne strony
Towarzystwo Terapii i Kształcenia Mowy LOGOSMUZYKOTERAPIA. LOGOTERAPIA. TERAPIA DZIECI I MŁODZIEŻY. TWÓRCZE MYŚLENIE. RETORYKA I PR .... Władysław Pitak - logopeda, psychoterapeuta. POWRÓT >>> ...
verbum04.republika.pl/logos05/ - 30k - Kopia - Podobne strony
seronil + alkohol - Psychoterapia nerwic, fobii i depresjiOpracowanie i wykonanie: Władysław Pitak, muzykoterapeuta i logopeda medialny. .... Wady i zaburzenia mowy, czytania i pisania, Logoterapia, muzykoterapia, ...
www.fobia.fora.pl/post329.html - 53k - Kopia - Podobne strony
FORUM LOGOS - nerwice, fobie, depresje, wady i zaburzenia mowyJestem wdzięczny Tatianie i Władysławowi Pitakom - dobrym Duchom forów Logosu, ... Pitak, który na samym początku powiedział mi, że to co on mi będzie ...
logos.nethit.pl/forum/topic3459886.html - 28k - Kopia - Podobne strony
Dziennikarze - ambasadorowie lokalnej demokracji... hagart, Koszalin,Władysław Pitak, Tatiana Pitak, Pitaka, Pitakowi, Pitakiem, ... autyzm, logopeda, logopedia, naturoterapia, muzykoterapia, muzykodrama, ...
dziennikarz.republika.pl/ - 42k - Kopia - Podobne strony
MUZYKODRAMA DLA DZIECIDr Benenzon uprawia muzykoterapię także w grupach familijnych. .... Władysław Pitak P.S. Prezentowany materiał jest uproszczoną wersją fragmentów pracy ...
www.muzykodrama5.wizytowka.pl/ - 40k - Kopia - Podobne strony
TRENING AUTOGENNY SCHULTZAMgr Władysław Pitak (logopeda i psychoterapeuta rodzinny) Opracowano na podstawie: .... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
www.relaksacja.wizytowka.pl/ - 36k - Kopia - Podobne strony
Dolnośląski Festiwal Naukimgr Ewa Pitak (bibliotekarz, Oddział Informacji Naukowej, BUWr) ...... choreoterapeuta; Zakład Muzykoterapii Ogólnej i Stosowanej, AMuz; Katedra i Klinika ...
www.festiwal.wroc.pl/2006/index.php?c=events&year=2007&do=searchresult - 977k - Kopia - Podobne strony
[PDF] macka skladka fest nauki.inddFormat pliku: PDF/Adobe Acrobat
mgr Ewa Pitak (bibliotekarz, Oddział Infor-. macji Naukowej, BUWr) ...... studenci (Koło Naukowe Muzykoterapii,. AMuz). AMuz, pl. Jana Pawła II 2, III p., ...
www.festiwal.wroc.pl/down/festiwal_nauki_2007.pdf - Podobne strony
PRANAJAMA - ODDYCHANIE NA JĄKANIE(Wg zapisu video opracował: mgr Władysław P i t a k - logopeda i muzykoterapeuta) .... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
www.pranajama.wizytowka.pl/ - 38k - Kopia - Podobne strony
LOGOS -Ośrodek Terapii i Treningu Osobowości w KoszalinieD. Artykuły dot. muzykoterapii, muzykodramy, logoterapii zawierające opisy technik .... mgr Władysław Pitak Osoby zainteresowane pełnym tekstem statutu mogą ...
www.logos-org.wizytowka.pl/ - 33k - Kopia - Podobne strony
IM WIĘCEJ MÓWISZ , TYM MNIEJ ROZMAWIASZAutor : Władysław Pitak Najczęstsze błędy w komunikowaniu się ludzi , jak ich ..... http://muzykoterapia.webpark.pl · http://monte-carolina.webpark.pl ...
www.orator.wizytowka.pl/ - 41k - Kopia - Podobne strony
ĆWICZENIA RELAKSACYJNE i TRENINGI AUTOGENNEWładysław Pitak – psychoterapeuta rodzinny PS. Zainteresowanych w/w ćwiczeniami i .... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
www.pitak.wizytowka.pl/ - 36k - Kopia - Podobne strony
ARTOS -TWÓRCZA TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNAWładysław Pitak - psychoterapeuta rodzinny PS. Zapraszam do strony ... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
www.artos.wizytowka.pl/ - 37k - Kopia - Podobne strony
Relaksacja i trening autogenny - uśmiechnij się do siebieWładysław Pitak – psychoterapeuta rodzinny PS. Zainteresowanych w/w ćwiczeniami i .... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
www.monodram.wizytowka.pl/ - 36k - Kopia - Podobne strony
Zaburzenia nerwicowe, depresje, fobie - Psychoterapia nerwic ...Foto:Władysław Pitak (logopeda,muzykoterapeuta) w towarzystwie rehabilitantek z ... logopedia - muzykoterapia - psychoterapia - rehabilitacja – neuroterapia ...
www.psychoterapia.fora.pl/zaburzenia-nerwicowe-depresje-fobie-t39.html - 46k - Kopia - Podobne strony
Trening autogenny Schultza - Psychoterapia nerwic - Logoterapia ...Foto:Władysław Pitak (logopeda,muzykoterapeuta) w towarzystwie rehabilitantek z ... logopedia - muzykoterapia - psychoterapia - rehabilitacja – neuroterapia ...
www.psychoterapia.fora.pl/trening-autogenny-schultza-t24.html - 50k - Kopia - Podobne strony
MODA NA HIPNOZĘWładysław Pitak – psychoterapeuta rodzinny PS. Zainteresowanych w/w ćwiczeniami i .... http://muzykoterapia.webpark.pl/ · http://monte-carolina.webpark.pl/ ...
hipnoterapia.wizytowka.pl/ - 38k - Kopia - Podobne strony
TEST ROKEACHA - dowiedz się , czy masz nerwicę ?Władysław Pitak -o-o-o- Chcesz wiedzieć, czy masz nerwicę? ... http://muzykoterapia.webpark.pl · http://monte-carolina.webpark.pl ...
www.rokeach.wizytowka.pl/ - 33k - Kopia - Podobne strony |
|
|
Alexis |
Wysłany: Czw 15:36, 16 Sie 2007 Temat postu: |
|
RECEPTA ANTYSTRESOWA
---------------------- ----------------
Czasem ściśnie Cię w żołądku, usztywni plecy, załomocze w sercu albo obudzi w środku nocy. Stres dzień po dniu zatruwa każdą komórkę Twojego ciała. Niezauważalnie rujnuje Twój organizm. Depresja, bezsenność, wrzody żołądka, nadciśnienie, a nawet bezpłodność mogą być spowodowane długotrwałym stresem. Czy można temu zapobiec?
Zadbaj o dobry nastrój
----------------------------
Gdy się stresujesz, Twój oddech staje się szybki i płytki. To prowadzi do niedotlenienia całego organizmu, a przede wszystkim mózgu. Jeśli stres się utrzymuje, pojawiają się uczucie osamotnienia, depresja, trudności z pamięcią i koncentracją. To efekt działania kortyzolu, hormonu stresu, którego wysoki poziom blokuje produkcję dopaminy, hormonu odpowiedzialnego za dobre samopoczucie. Dodatkowo długotrwały stres zaburza proces wydzielania estrogenów, żeńskich hormonów płciowych. W efekcie owulacja i miesiączka są nieregularne. Co więcej, możesz mieć nawet trudności z zajściem w ciążę.
Jak pokonać stres?
--------------------
Zafunduj sobie kurację światłem. Kup specjalną lampę, która daje światło 10 000 luksów, jak słońce latem. Poprawi ono produkcję serotoniny, hormonu szczęścia.
Codziennie rano pij szklankę "koktajlu szczęścia": trzy łyżki niesłodzonego kakao, dwie łyżki cukru waniliowego i łyżkę mączki ziemniaczanej wymieszaj z dwoma szklankami mleka. Całość podgrzej na wolnym ogniu, aż składniki się rozpuszczą i mikstura zgęstnieje. Do gorącego koktajlu dodaj dwa pokrojone w plasterki banany i łyżkę płatków migdałowych. Wymieszaj, wystudź i zjedz.
Na stres najlepszy jest seks. Kochajcie się bez pośpiechu. Najlepiej przy spokojnej, rytmicznej muzyce.
Nie poddawaj się we śnie
-------------------------
Kłopoty ze snem pojawiają się niemal zawsze, gdy coś Cię trapi. Śpisz niespokojnie, budzisz się. Skutkiem niewyspania są ciągłe zmęczenie i huśtawka nastrojów. Twój biologiczny zegar sam reguluje cykl snu, produkując melatoninę i serotoninę, hormony odpowiedzialne za zdrowy sen. Stres zaburza proces ich wytwarzania. Jeśli poziom hormonów nie jest dostatecznie wysoki, sen staje się przerywany i płytki. Pojawiają się trudności z zasypianiem, koszmary nocne i poranne zmęczenie. Wysoki poziom hormonów stresu wprowadza organizm w stan gotowości do czuwania i uniemożliwia spokojny sen.
Jak pokonać stres?
-------------------
Gimnastykuj się przynajmniej pół godziny dziennie. Ćwiczenia podwyższają poziom endorfin, naturalnych substancji odprężających i przeciwbólowych. Nie jedz przed snem. Ostatni posiłek najlepiej zjeść przed godziną 18. Pamiętaj, żeby nie zabierać pracy do domu. Rozmyślanie o problemach zawodowych przed snem może zaburzać jego przebieg.
Przed snem wypij herbatkę z melisy. Pozwoli Ci spokojnie usnąć. Niech Twoja sypialnia będzie miejscem przeznaczonym jedynie do odpoczynku i seksu. Najlepiej, byś w sypialni nie trzymał telewizora ani nie pracował w niej.
Zatroszcz się o żołądek
--------------------------
Pieczenie i ssanie w żołądku wcale nie musi oznaczać głodu. Może być reakcją Twojego organizmu na wczorajszą awanturę z ukochanym lub stanie w korku, gdy się spieszysz. Wiele z nas w stresie sięga po coś słodkiego. Po zjedzeniu czekoladowego batonika czujesz nagły przypływ dobrego humoru, ale jest on tylko chwilowy. Nagły wzrost poziomu glukozy we krwi poprawia nastrój. Jednak po kilkunastu minutach poziom cukru gwałtownie spada, powodując ponowne drastyczne obniżenie nastroju. Jeśli słodkie przekąski wejdą Ci w nawyk, pojawią się zbędne wałeczki tłuszczu, a to kolejny powód do zmartwień. Żyjąc w stresie, powinieneś unikać kofeiny, która pobudza centralny układ nerwowy i potęguje uczucie rozdrażnienia. Układ pokarmowy najczulej reaguje na stres, najczęściej rozpychaniem w żołądku, zgagą, zaparciami. Gdy jesteś zrelaksowany, jedzenie pozostaje w żołądku przez około pół godziny, zaś stres drastycznie zaburza trawienie i sprawia, że zalega ono tam 48 godzin. Fermentujące pokarmy mogą powodować biegunkę lub wzdęcia. Stres nasila te dolegliwości. Długotrwałe napięcie może przyczynić się do powstania wrzodów żołądka.
Jak pokonać stres?
----------------------
Codziennie rano wypij szklankę wody o temp. pokojowej. Wyeliminuje zaparcia i uwolni organizm od zatruwających toksyn. Koniecznie jedz o stałych porach. Najlepiej nieduże posiłki cztery, pięć razy dziennie. Jeśli czujesz, że uczucie głodu jest nie do zniesienia, sięgnij po marchewkę, ryżowe pieczywo lub filiżankę zielonej herbaty. Dają uczucie sytości, a nie tuczą.
Jedz świeże warzywa i owoce, szczególnie banany, cebulę, pory i czosnek. Wspomagają odporność organizmu. Pij jogurty, które odbudowują naturalną florę bakteryjną.
Twoja dieta powinna być bogata w magnez. Dlatego pij kakao, jedz orzechy, soję, kaszę gryczaną i sezam. Unikaj alkoholu. Drażni on śluzówkę żołądka, powodując bóle i uczucie pieczenia.
Walcz o odporność
--------------------
Stres zaburza produkcję białych krwinek, odpowiedzialnych za walkę z chorobotwórczymi drobnoustrojami. Gdy trwa długo, Twój organizm przestaje dawać sobie radę. Nie potrafi walczyć jednocześnie z chorobą i stresem. Osłabiony stresem organizm jest bardziej narażony na choroby serca, nowotwory, wylew, cukrzycę czy bezpłodność. Hormony stresu mogą też zwiększać ilość "złego" cholesterolu (LDL) we krwi. Jeśli jest go za dużo, powoduje przyspieszanie odkładania się na ścianach naczyń płytki miażdżycowej, a to zwiększa ryzyko zawałów serca. Długotrwały stres może powodować też zaburzenia krzepnięcia, co prowadzi do powstawania zakrzepów, zaburzeń krążenia i zwiększa ryzyko zatorów tętnicy płucnej oraz udaru mózgu. Nadmierny stres może prowadzić też do nadciśnienia.
Jak pokonać stres?
--------------------
Bierz witaminę C lub wyciąg z pestek grejpfruta. Wspomogą układ odpornościowy.
Ćwicz głębokie oddechy przynajmniej dziesięć minut dziennie. Usiądź wygodnie, z dala od hałasu i staraj się oddychać brzuchem, tak by pracowała przepona. To pozwoli Twojemu organizmowi powrócić choć na chwilę do stanu równowagi.
Nie bagatelizuj sygnałów ostrzegawczych wysyłanych przez Twoje ciało. Objawem przeciążenia stresem może być pojawienie się opryszczki wargowej i innych infekcji.
W Twojej diecie nie może zabraknąć oliwy z oliwek. Zawiera ona dużo przeciwutleniaczy zapobiegających miażdżycy. Unikaj jedzenia tłustych potraw i niezdrowych przekąsek, np. chipsów, które zwiększają ilość "złego" cholesterolu we krwi.
Regularnie ćwicz. Możesz pływać, biegać, jeździć na rowerze. Ruch zwiększy wydolność mięśnia sercowego i poprawi kondycję układu krwionośnego.
Chcesz więcej?
Zapraszamy do naszych forów dyskusyjnych:
www.nerwica.fora.pl
www.fobia.fora.pl
www.logos.nethit.pl/forum
www.psychoterapia.fora.pl
www.psychoterapia.pun.pl
www.sukces.fora.pl
www.nerwica.pun.pl
www.dieta.nethit.pl/forum
www.nerwica.nethit.pl/forum
www.psychoterapia.nethit.pl/forum
|
|
|
admin |
Wysłany: Śro 22:08, 08 Sie 2007 Temat postu: |
|
Jest ci gorąco, trzęsą Ci się ręce, łamie głos, w głowie pustka, wydaje Ci się, że nikt nie jest w stanie Ci pomóc. To typowe objawy stresu.
JAK RADZIĆ SOBIE ZE STRESEM ?
autor: Władysław Pitak - Koszalin
Gdy nasz mózg odbierze sygnał o zagrożeniu, do organizmu zostają uwolnione pewne hormony i specyficzne substancje chemiczne. One uaktywniają z kolei niektóre organy i narządy organizmu. Wtedy to właśnie zachodzą reakcje, które powodują typowe objawy stresu, ale stawiają również organizm w stan gotowości.
A co dzieje się wtedy w naszej psychice? Najczęściej czujemy niepokój, gniew, strach, przerażenie. W głowie mamy pustkę, nie możemy się na niczym skoncentrować. Mogą pojawić się kłopoty ze snem, trudności w podejmowaniu decyzji. Często dopada nas poczucie bezradności.
Większość tych psychicznych reakcji na stres to zdecydowanie przykre doznania. Próbujemy uniknąć stresujących sytuacji, niestety, nie możemy uciec przed własnym organizmem, który prędzej czy później stres odreaguje. Dlatego warto nauczyć się tego, jak radzić sobie ze stresem.
Ze stresem nie ma żartów. Można go jednak nieco opanować. Nadarza się ku temu znakomita okazja: zobacz fragmenty ćwiczeń na filmie:
Uwaga!
Po kliknięciu na wybranym adresie, poczekaj chwilę na załadowanie filmu.
01.Jaskinia Galos = http://logos.dt.pl/video/galos.mp4
02.Relaks Jacobsona = http://logos.dt.pl/video/Jacobson.mp4
03.Joga lecznicza = http://logos.dt.pl/video/joga_lecznicza.mp4
04.Muzykoterapia dla dzieci = http://logos.dt.pl/video/logomuzyka1.mp4
05.Muzykoterapia dla dzieci = http://logos.dt.pl/video/logomuzyka2.mp4
06.Muzykoterapia dla dorosłych = http://logos.dt.pl/video/logomuzyka3.mp4
07.Ćwiczenia oddechowe - Pranajama = http://logos.dt.pl/video/pranajama.mp4
08.Omówienie technik relaksacyjnych = http://logos.dt.pl/video/relaks.mp4
09.Trening autogenny Schultza = http://logos.dt.pl/video/Schultz.mp4
10.Jak radzić sobie ze stresem? = http://logos.dt.pl/video/stres.mp4
Szczegółowe informacje i składanie zamówień:
www.logos.dt.pl/oferty
biuro@logos.dt.pl
tel.094-340-60-06 |
|
|
Logos |
Wysłany: Sob 17:16, 04 Sie 2007 Temat postu: |
|
Znalazłeś na googlu sporo stron o ćwiczeniach jogi, pranajamy, taj - chi i innych typu relaksacje. Jest tego tak dużo, że nie wiesz, jak się w tym połapać. Co z tych ćwiczeń najbardziej nadaje się na początek?
Znalazłeś też relaks progresywny Jacobsona i trening autogenny Schultza. Są nagrania z głosem kobiet, ale nie bardzo ci się to podoba. Wołałbyś, żeby to był głos męski, no i jakaś dobra muzyka.
Nie jest łatwo coś znaleźć, bo albo wchodzisz na jakieś reklamy, albo tak specjalistyczne strony, że aż ciarki przechodzą. Chciałbyś normalne ćwiczenia dla ludzi. Nie chcesz babskich tekstów i jakichś tam takich niesamowitości. Normalnie, po ludzku gadane do chorego. Ale nie możesz znaleźć.
Na jednym forum zaproponowali ci kasety i płyty z Koszalina, ale nie masz adresu i nie wiesz do kogo masz pisać.
Co ci radzić?
---------------------------
Odpowiedzi na te i inne pytania otrzymasz na forach:
np.
http://fobia.fora.pl
http://nerwica.fora.pl
------------------------------------
Możesz też wejść na stronę :
http://www.logos.pomorze.pl/oferty
Zapraszamy
Zamówienia:
------------------
biuro@e-medica.org
lub:
biuro@logos.dt.pl
tel. 094-340-60-06 |
|
|
Alexis |
Wysłany: Czw 20:00, 26 Lip 2007 Temat postu: |
|
zaburzenia nerwicowe, depresje, fobie
nerwice, jąkanie i zacinanie, fobie, anoreksja i bulimia, depresje i uzależnienia
http://nerwica.pun.pl/viewforum.php?id=6
.
Dla skrzywdzonych
http://nerwica.pun.pl/viewforum.php?id=3
.
Foto:Władysław Pitak (logopeda,muzykoterapeuta) w towarzystwie rehabilitantek z sanatorium "Wielka Pieniawa" w Polanicy Zdroju
#
medycyna konwencjalna i naturalna
logopedia - muzykoterapia - psychoterapia - rehabilitacja – neuroterapia
http://nerwica.pun.pl/viewforum.php?id=7
.
O wszystkim
Piszemy o swoich zainteresowaniach, planach i marzeniach oraz osiągniętych sukcesów pozaterapeutycznych
http://nerwica.pun.pl/viewforum.php?id=4
.
foto: Kuracjusze korzystają z zabiegów relaksacyjnych w opracowaniu Władysława Pitaka
#
Kupię - sprzedam - wykonam - zatrudnię
oferty gabinetów terapeutycznych, stowarzyszeń i fundacji, kursy, szkolenia, warsztaty i seminaria
http://nerwica.pun.pl/viewforum.php?id=5 |
|
|
Bea |
Wysłany: Czw 9:50, 31 Maj 2007 Temat postu: DLACZEGO STRES USZKADZA MÓZG |
|
DLACZEGO STRES USZKADZA MÓZG
Od wielu lat naukowcy podejrzewali, że biologiczną podstawą negatywnego wpływu stresu na mózg ludzki jest wpływ znacznych ilości hormonów nadnerczowych (kortykosteroidów) wydzielanych w czasie przeżycie stresującego, które działają uszkadzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Zdarzenia stresogenne, zwane także traumatycznymi (śmierć osoby bliskiej, stanie się ofiarą przemocy lub gwałtu, uczestniczenie w katastrofie, działaniach wojennych itp.) prowadzą do aktywacji układu hormonalnego podwzgórze-przysadka-nadnercza, co prowadzi ostatecznie do wydzielenia znacznych ilości kortykosteroidów oraz amin katecholowych (gł. adrenaliny). Wiele badań wskazywało na to, że obserwowany wysoki poziom kortykosteroidów w czasie stresu może powodować uszkodzenie (a dokładnie zmniejszenie objętości badanej za pomocą rezonansu magnetycznego) hipokampów w mózgu.
Hipokampy są parzystą strukturą wchodzącą w skład płata limbicznego, odpowiedzialną m. in. za uczenie się, pamięć i rozpoznawanie nowości. Funkcjonalnie formacja hipokampa wchodzi w skład kręgu Papeza oraz Behawioralnego Systemu Hamującego (opisanego przez Greya w 1982), odpowiadającego m. in. za przetwarzanie bodźców lękotwórczych (na zasadzie porównywania z zapamiętanymi wzorcami i bramkowania) w objawy psychiczne, somatyczne i behawioralne lęku.
Tezę o uszkadzającym działaniu kortykosteroidów na hipokamp wyprowadzo z obserwacji, że w chorobie Cushinga (przebiegającej z wysokimi stężeniami kortykosteroidów) dochodzi do zmniejszenia objętości tych struktur. Jednakże w nowszych badaniach osób z zaburzeniem stresowym pourazowym (PTSD) wskazuje się, że o ile rzeczywiście można u nich obserwować zmniejszoną objętość hipokampów w porównaniu z osobami zdrowymi, to odnotowywano u nich przeważnie niskie stężenia kortykosteroidów. Ponadto wbrew powszechnej opinii o podwyższonym stężeniu kortykosteroidów w czasie stresu, sytuacja może być także odwrotna. Chociaż określanie stężeń kortykosteroidów bezpośrednio po zdarzeniu stresogennym napotyka z oczywistych względów na wiele trudności technicznych, to w badaniach osób, które przeżyły gwałt lub wypadek samochodowy obserwowano niższe stężenia kortykosteroidów u tych, którzy rozwinęli zaburzenie stresowe pourazowe, w stosunku do tych, u których wystąpił później epizod depresyjny.
Mimo, że zmniejszona objętość hipokampów występuje zarówno w chorobie Cushinga, zespołach otępiennych, depresji i zaburzeniu stresowym pourazowym wydaje się wątpliwe, iż łączy je wspólne podłoże etiologiczne w postaci podwyższonych stężeń kortykosteroidów. W chorobie Cushinga zanik hipokampów jest częściowo odwracalny i nie prowadzi prawdopodobnie do żadnych późniejszych konsekwencji dla chorego. Zmniejszenie hipokampów obserwowane w depresji i zaburzeniu stresowym pourazowym jest trwałe i prawdopodobnie niezależne od poziomów kortykosteroidów.
Wydaje się więc, że należy krytycznie spojrzeć na utożsamianie stresu jedynie z wysokimi stężeniami kortykosteroidów. Neurobiologiczny wpływ stresu na mózg jest prawdopodobnie zjawiskiem szerszym być może polegającym na nagłych zmianach hemodynamicznych jakim poddawany jest mózg (od dawna wiadomo, że obszar CA3 hipokampa jest szczególnie wrażliwy na niedokrwienie), lub angażującym inne substancje, takie jak adrenalina i aminokwasy pobudzające oraz neuropeptydy (np. CCK-4). Być może niski poziom kortyzolu we krwi można interpretować jako wskaźnik zaburzeń lękowych lub podatności na nie lub jako wynik przystosowania (atenuacji) oragnizmu do podwyższonych stężeń glikokortykoidów.
Maciej Moskwa
Gurvits TV, Shenton ME et al. (1996) Magnetic resonance imaging study of hippocampal volume in chronic, combat-related posttraumatic stress disorder. Biological Psychiatry. 40:1091-9
Resnick HS, Yehuda R et al. (1995) Effect of previous trauma on acute plasma cortisol level following rape. American Journal of Psychiatry. 152:1675-7
Starkman MN, Gebarski SS et al. (1992) Hippocampal formation volume, memory dysfunction, and cortisol levels in patients with Cushing's syndrome. Biological Psychiatry. 32:756-65
Yehuda R (1997) Stress and glucocorticoid. Science. 275:1662-3
Yehuda R (2000) Biology of posttraumatic stress disorder. Journal of Clinical Psychiatry. 61 Suppl 7:14-21 |
|
|